ساخت برج آزادی

برج آزادی، نماد ماندگار تهران، محصول نبوغ جوانی به نام حسین امانت بود که در مسابقه ای ملی طرحی نو درانداخت. این بنای عظیم، با تلفیق هنر کهن و مهندسی مدرن، طی ۲۸ ماه و با به کارگیری هزاران قطعه سنگ و ۹۰۰ تن آهن، جان گرفت تا دروازه ای به سوی تمدنی بزرگ باشد و برای همیشه در ذهن ایرانیان نقش بندد. سازه ای که امروز با نام برج آزادی می شناسیم، حاصل یک ایده بلندپروازانه بود که می خواست پلی میان گذشته پرافتخار و آینده درخشان ایران بسازد.

تصور کنید که قرار است یک نماد بزرگ و ماندگار برای یک کشور ساخته شود؛ نمادی که باید بازتاب دهنده هزاران سال تاریخ و فرهنگ باشد و در عین حال، نگاهی به آینده داشته باشد. این همان چالش بزرگی بود که معماران و مهندسان آن دوران با آن روبه رو شدند. سفر ساخت برج آزادی، داستانی است از نبوغ، تلاش و پشتکار که از یک طرح اولیه روی کاغذ آغاز شد و به یکی از شناخته شده ترین بناهای ایران تبدیل گشت. این مقاله به جزئیات این سفر می پردازد و چگونگی شکل گیری این شاهکار معماری و مهندسی را روشن می کند.

بذر یک ایده: پیشینه و نیاز به یک نماد ملی

در اواسط دهه ۱۳۴۰ خورشیدی، فضای ایران در آستانه برگزاری جشن های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران قرار داشت. این جشن ها، فرصتی برای نمایش قدرت، فرهنگ و تاریخ غنی ایران به جهان بود. در همین راستا، شورای مرکزی جشن ها در سال ۱۳۴۵ هجری شمسی تصمیم گرفت تا یک مسابقه سراسری طراحی برای ساخت نمادی برگزار کند؛ نمادی که هویت ایران مدرن را به تصویر بکشد و به عنوان «دروازه تمدن بزرگ» شناخته شود. این بنا قرار بود در میدانی بزرگ در غرب تهران، آن زمان میدان شهیاد نام داشت، بنا شود. در آن زمان، این پروژه با عنوان مسابقه طرح ساختمان شهیاد آریامهر به معماران جوان و باتجربه کشور معرفی شد و انتظار می رفت اثری خلق شود که در طول تاریخ ماندگار بماند و برای نسل های آینده نماد و الهام بخش باشد.

اهمیت نمادین برج شهیاد آریامهر

نام گذاری اولیه برج، «شهیاد آریامهر»، خود گویای اهمیت و جایگاه آن در تفکر آن دوران بود. این برج قرار بود نه تنها یک سازه بتنی و سنگی، بلکه تجسمی از پیشرفت، عظمت و ریشه های کهن تمدن ایران باشد. ساخت چنین نمادی، بیش از یک پروژه عمرانی، یک بیانیه فرهنگی و تاریخی بود که به دنبال آن بود تا هویت ایران را در آستانه هزاره سوم میلادی، با ریشه های عمیقش پیوند بزند. بنابراین، ایده ساخت برج آزادی از یک نیاز ملی و تاریخی برخاست؛ نیازی به تجلی بخشیدن به هویت یک ملت در قالب یک بنای باشکوه.

از ذهن معمار تا روی کاغذ: فرآیند طراحی و الهامات حسین امانت

مسابقه طراحی نماد ملی ایران، فرصتی بود تا استعدادهای جوان کشور خود را نشان دهند. در میان شرکت کنندگان، نام حسین امانت، جوانی بیست و چهار ساله و دانش آموخته دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران، می درخشید. او با وجود سن کم، توانست دیدگاهی نو و عمیق را به تصویر بکشد.

معرفی حسین امانت و ماجرای شرکت در مسابقه

تصور کنید دانشجویی جوان، در آستانه فارغ التحصیلی، در روزنامه آگهی مسابقه ای برای طراحی نماد ملی می بیند. حسین امانت نیز دقیقاً در چنین موقعیتی قرار گرفت. او که در آن زمان قصد سفر به آمریکا برای ادامه تحصیل داشت، به تشویق پدرش و دوستان و دانشجویان جوان تر از خود، تصمیم گرفت در این مسابقه شرکت کند. ایده ای که در ابتدا شاید تنها یک پروژه دانشجویی به نظر می رسید، به تدریج در ذهن این معمار جوان شکل گرفت و او را به سمت خلق اثری فراتر از انتظار سوق داد. طرح او در میان حدود ۲۰ طرح پیشنهادی، نظر داوران را جلب کرد و با وجود تأخیر و یک سال انتظار، سرانجام به عنوان برنده انتخاب شد. این لحظه ای سرنوشت ساز در تاریخ معماری ایران و البته زندگی حسین امانت بود.

فلسفه طراحی و الهامات فرهنگی در ساخت برج آزادی

طرح حسین امانت چیزی بیش از یک بنای زیبا بود؛ فلسفه ای عمیق را در دل خود جای داده بود. او به دنبال تلفیق هوشمندانه معماری دوران های مختلف تاریخ ایران بود: از خطوط کشیده و موازی پایه ها که یادآور معماری هخامنشی بودند، تا قوس اصلی میان برج که نمادی از طاق کسری در دوره ساسانی به شمار می رفت. قوس بالایی برج، که یک قوس شکسته است، از معماری دوران پس از اسلام الهام گرفته بود. جزئیات ظریف و رسمی بندی های بین این دو قوس، یادآور مقرنس کاری ها و گنبدهای مساجد ایرانی بود؛ جایی که معماران با نبوغ خود، از قاعده مربع به دایره گنبد رسیده بودند. او خود می گوید: «معماری ایران، بزرگ ترین منبع الهام من است. هر کاری می کنم و در هر طرح من یک علامتی از این معماری بسیار غنی که در دنیا بی نظیر است، پیدا می شود.»

«این بنا به گذشته های درخشان تاریخ ایران نظر دارد؛ به دورانی که ایران در ادبیات، هنر، معماری، صنایع دستی، علوم مختلف و چیزهای دیگر سرآمد بود. من می خواستم جمع بندی خود از این ها را در برج شهیاد ارائه کنم تا اگر کسی از خارج وارد ایران می شود یا حتی مردم ایران بدانند که این اثر به کجا و به کدام فرهنگ مربوط است.»

او برای طراحی، به گذشته های عمیق فرهنگ و ادبیات ایران رجوع کرده بود. الهام گیری از اشعار حافظ، عظمت تخت جمشید و زیبایی باغ های ایرانی که در سفرهای کودکی اش تجربه کرده بود، همگی در شکل گیری این ایده نقش داشتند. این تلفیق، برج آزادی را به یک نماد فرهنگی تبدیل کرد که جوهر جامعه آن زمان ایران را بازتاب می داد؛ جامعه ای که به تاریخ غنی خود افتخار می کرد و در عین حال، با نگاهی به آینده، تکنولوژی های نوین را به کار می گرفت.

نقش مهندسان سازه بین المللی در ساخت برج آزادی

پیچیدگی هندسی و مقیاس عظیم پروژه، نیاز به محاسبات مهندسی دقیق و پیشرفته داشت. حسین امانت که اهمیت این بخش را به خوبی درک کرده بود، به دنبال بهترین مهندسان سازه در دنیا گشت. او با مطالعه مجلات بین المللی معماری، از کار مهندسان سازه اپرای سیدنی الهام گرفت. این جستجو او را به دفتر لندن یکی از بهترین موسسات مهندسی سازه جهان رساند. امانت حتی برای مشورت و دیدار با این مهندسان، سفرهایی به لندن، سیدنی، ایتالیا (جایی که با مهندس سازه استادیوم رم ملاقات کرد) و سانفرانسیسکو داشت. در نهایت، همکاری با این مهندسان برجسته، تضمین کننده پایداری و دوام این سازه عظیم شد و ساخت برج آزادی را از منظر مهندسی به یک شاهکار تبدیل کرد.

گام به گام تا اوج: مراحل اجرایی و ساخت و ساز برج

پس از اتمام مراحل طراحی و تأیید نهایی، نوبت به مرحله حساس مراحل ساخت برج شهیاد رسید. این بخش، پر از چالش های فنی و نیازمند هماهنگی دقیق میان تیم های مختلف بود.

آغاز عملیات و مدت زمان ساخت

عملیات اجرایی ساخت برج آزادی به طور رسمی در تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۴۸ هجری شمسی آغاز شد. پروژه ای در این ابعاد و با این پیچیدگی های معماری، نیازمند زمان و دقت فراوان بود. تیم های کارگری و مهندسی، شبانه روزی برای به ثمر رساندن این بنا تلاش کردند. پس از ۲۸ ماه کار بی وقفه، سرانجام در ۲۴ مهرماه ۱۳۵۰، این بنای باشکوه با نام برج شهیاد رسماً به بهره برداری رسید. این سرعت در ساخت، با توجه به تکنیک ها و فناوری های موجود در آن زمان، نشان از برنامه ریزی دقیق و مدیریت کارآمد پروژه داشت.

فناوری ها و تکنیک های به کار رفته

یکی از چشمگیرترین جنبه های ساخت برج آزادی، نحوه به کارگیری مصالح و تکنیک های خاص در آن زمان بود. برای ساخت این برج، ۴۶ هزار قطعه سنگ به دقت برش خورده و پرداخت شدند. این سنگ ها با استفاده از بتن و آهن ضدزنگ به یکدیگر متصل می شدند. نکته مهم در اینجا، استفاده از درزگیرهای انعطاف پذیر بود. این مواد لاستیکی شکل، مانع از ترک خوردگی سنگ ها در اثر انبساط و انقباض ناشی از تغییرات دمایی (گرمای تابستان و سرمای زمستان) می شدند. استفاده از بتن سفید نیز در آن زمان، نوآوری محسوب می شد و به زیبایی و دوام بنا می افزود.

هندسه پیچیده برج، از دیگر چالش های مهندسی بود. این بنا با یک هندسه مربع مستطیل در پایین آغاز می شد، سپس از روی چهار پایه خود می چرخید تا به یک شانزده ضلعی تبدیل شود و در نهایت به شکل یک گنبد درمی آمد. این چرخش های هندسی نیازمند محاسبات بسیار دقیق و مهارت بالای اجرایی بود. در ساخت این سازه، محمد پورفتحی به عنوان مدیر ساخت و تیم های اجرایی مختلف، نقش حیاتی ایفا کردند. تمامی این جزئیات، حکایت از دقت، نوآوری و تلاش های بی وقفه در مراحل ساخت برج شهیاد دارد.

چالش های مهندسی و راه حل های ارائه شده

هیچ پروژه عظیمی بدون چالش نیست. در طول ساخت برج آزادی نیز تیم مهندسی با موانع متعددی روبرو شد. یکی از بزرگترین دغدغه ها، پایداری سازه با توجه به هندسه پیچیده و ارتفاع آن بود. انتخاب مهندسان سازه بین المللی برای محاسبات دقیق، گامی کلیدی در رفع این نگرانی بود. همچنین، مدیریت انبساط و انقباض حرارتی سنگ ها و بتن، که می توانست به ترک خوردگی و آسیب های جدی منجر شود، با استفاده از درزگیرهای انعطاف پذیر حل شد. این راهکارها نشان دهنده بینش مهندسی عمیقی بود که در پس طراحی برج آزادی و اجرای آن قرار داشت.

کالبد یک نماد: جزئیات معماری و مصالح به کار رفته در برج آزادی

برج آزادی، از نظر ابعاد و مصالح به کار رفته، نمادی از عظمت و دقت مهندسی است. هر جزئی از آن با تفکر و هدف خاصی طراحی و اجرا شده است.

ابعاد و ساختار کلی برج آزادی

این بنای شکوهمند، با ابعاد برج آزادی قابل توجهی خودنمایی می کند. ارتفاع کلی آن از سطح زمین به ۴۵ متر می رسد، در حالی که طول بنا ۶۳ متر و عرض پایه آن ۶۶ متر است. ارتفاع آن از کف موزه نیز ۵ متر است. برج آزادی شامل چهار طبقه اصلی است که هر کدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. برای دسترسی به طبقات، دو آسانسور و دو راه پله تعبیه شده است و مجموعاً ۲۸۶ پلکان، مسیر صعود بازدیدکنندگان را هموار می سازد. در ورودی برج، هر یک از لنگه های سنگی درها حدود ۳.۵ تن وزن دارند که نشان از مقیاس و عظمت این سازه دارد.

مصالح کلیدی در ساخت برج آزادی

یکی از نکات برجسته در ساخت برج آزادی، استفاده از مصالح باکیفیت و تکنیک های پیشرفته در پردازش آنهاست. مجموعاً ۴۶ هزار قطعه سنگ بریده و پرداخت شده در ساخت این بنا به کار رفته است. این سنگ ها از جنس گرانیت و سنگ های دست ساز هستند که با بتن و آهن ضدزنگ به یکدیگر متصل شده اند. میزان آهن مصرفی در این پروژه نیز چشمگیر است و به حدود ۹۰۰ تن می رسد. استفاده از بتن سفید که در آن زمان یک نوآوری محسوب می شد، در کنار کاشی های فیروزه ای و معرق ایرانی، زیبایی خاصی به بخش های داخلی و خارجی برج بخشیده است. برای جلوگیری از لغزش سنگ ها، پشت آن ها سطحی خشن تعبیه شده و برای مقابله با انبساط و انقباض حرارتی، هر سنگ با یک ماده انعطاف پذیر (درزگیر) بندکشی شده است.

فضاهای داخلی و گنبد رُک

فضاهای داخلی برج، داستانی دیگر از تلفیق سنت و مدرنیسم را روایت می کنند. نقوش داخلی و به خصوص سقف طبقه دوم، نمونه ای از این هماهنگی است. برج دارای دو آسانسور است که بازدیدکنندگان را به طبقات مختلف می رساند. آسانسور اول به سقف سیمانی می رسد و از آنجا باید از آسانسور دوم استفاده کرد. هیچ یک از سقف ها بسته نیستند و همه به فضای بالاتر راه می یابند.

در فضای داخلی برج، یک گنبد منحصربه فرد به نام گنبد رک برج آزادی طراحی شده است. این گنبد مخروطی شکل، با الهام از گنبدهای مخروطی قدیمی ایران مانند گنبد شوش دانیال، آرامگاه خیام، آرامگاه باباطاهر، آرامگاه بوعلی سینا، گنبد سلطانیه و برج طغرل، شکلی مدرن به خود گرفته است. رنگ فیروزه ای به کار رفته در این گنبد، جلوه ای خاص و ایرانی به آن بخشیده است. این گنبد از طبقه سوم (در ارتفاع ۳۹.۵ متری از سطح میدان) شروع شده و تا بام (ارتفاع ۴۶.۲۵ متری) امتداد می یابد و تنها از داخل برج قابل مشاهده است. ارتفاع کلی برج نیز ۴۵ متر است که به دلیل مجاورت با فرودگاه مهرآباد و محدودیت های ارتفاعی پروازها در نظر گرفته شده بود.

فراتر از برج: طراحی میدان آزادی و امکانات زیرین

برج آزادی تنها یک سازه مستقل نیست، بلکه بخشی جدایی ناپذیر از یک مجموعه بزرگتر به نام میدان آزادی تهران است که خود یک شاهکار طراحی محیطی و شهری محسوب می شود.

مساحت و طراحی منظر میدان آزادی

مساحت کلی میدان آزادی به ۷۸ هزار مترمربع می رسد. طراحی منظر این میدان، به گونه ای انجام شده که خود بخشی از هویت بصری و فرهنگی مجموعه باشد. حسین امانت می گوید: «نقوشی که در میدان هست و باغچه ها و گل کاری ها را شکل می دهد، از طرح داخلی گنبد مسجد شیخ لطف الله اصفهان الهام گرفته شده؛ منتها هندسه دایره گنبد تبدیل به بیضی شده است.» این الهام گیری از الگوهای معماری سنتی ایران، حس آشنایی و زیبایی را در فضا ایجاد می کند.

آب نما و فواره های میدان نیز، با الهام از باغ های ایرانی طراحی شده اند تا حس طراوت و سرزندگی را القا کنند. یکی از نکات جالب در طراحی برج آزادی، شیب دار بودن میدان است. این شیب با دقت و منظور خاصی طراحی شده است. همانطور که حسین امانت اشاره کرده، هدف این بود که با وجود محدودیت ارتفاع ۴۵ متری برج به دلیل مجاورت فرودگاه مهرآباد، حس صعود و عظمت در هنگام نزدیک شدن به بنا ایجاد شود. بازدیدکننده از سمت فرودگاه به شکل سراشیبی به سمت برج حرکت می کند و سپس در نزدیکی آب نمای دایره ای شکل، مجدداً بالا می آید. این ترکیب شیب میدان با سطح صاف زیر برج، خطوط قوسی بسیار زیبایی را پدید آورده است.

مجموعه فرهنگی آزادی

در بخش زیرین برج، مجموعه ای گسترده به نام مجموعه فرهنگی آزادی با مساحتی حدود ۵۰۰۰ مترمربع قرار دارد. این مجموعه شامل فضاهای متنوعی است که کاربری های فرهنگی و آموزشی متعددی را پشتیبانی می کنند:

• تالار نمایش
• نگارخانه
• کتابخانه: با مساحتی حدود ۲۷۱۵ مترمربع و بیش از ۵۰ هزار جلد کتاب، مکانی مجهز برای پژوهشگران و عموم مردم است. کتابخانه محققان و مولفان نیز با ۲۴۳ مترمربع، از طریق ۳۰ دستگاه کامپیوتر به شبکه های اطلاع رسانی داخلی و خارجی متصل است.
• موزه: از جمله موزه ششم بهمن سابق که در سال ۱۳۵۳ افتتاح شد و هدفش معرفی دستاوردهای انقلاب سفید بود. یکی از ویژگی های منحصربه فرد موزه، وجود تکه سنگی از کره ماه است که توسط ریچارد نیکسون، رئیس جمهور وقت آمریکا، به این موزه اهدا شده بود.

این امکانات گسترده فرهنگی، برج آزادی را به مرکزی فراتر از یک نماد شهری تبدیل کرده و آن را به یک مقصد فرهنگی و آموزشی برای بازدیدکنندگان تبدیل نموده است.

فراز و فرود: سرنوشت برج پس از ساخت و بهره برداری

پس از اتمام مراحل ساخت برج آزادی، این بنای باشکوه وارد فصل جدیدی از تاریخ خود شد؛ فصلی پر از رویدادها و تغییرات که آن را به یک شاهد زنده تحولات ایران تبدیل کرد.

مراسم گشایش و تغییر نام

در تاریخ ۲۴ مهرماه ۱۳۵۰، برج شهیاد با حضور محمدرضا پهلوی و همسرش فرح پهلوی، به همراه سه هزار مهمان داخلی و خارجی از جمله رؤسای کشورها، سفرای مقیم تهران و مقامات لشکری و کشوری، رسماً گشایش یافت. در این مراسم باشکوه، برای نخستین بار از منشور حقوق بشر کوروش بزرگ، نخستین نوشته حقوق بشر از کوروش کبیر، پادشاه هخامنشی، پرده برداری شد که اهمیت تاریخی و فرهنگی این بنا را دوچندان کرد. در ۲۶ دی ماه ۱۳۵۰، مدیریت برج شهیاد طی یک روند اداری به وزارت فرهنگ و هنر تحویل داده شد.

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، این میدان که پیشتر محل تجمعات انقلابیون بود، نامش از «میدان شهیاد» به «میدان آزادی» تغییر یافت و برج نیز از «برج شهیاد» به «برج آزادی» تغییر نام داد. این تغییر نام، نه تنها یک دگرگونی لفظی، بلکه بازتابی از تحولات عمیق سیاسی و اجتماعی کشور بود و تاریخچه ساخت برج آزادی را وارد فاز جدیدی کرد.

نقش برج در رویدادهای ملی و چالش های نگهداری برج آزادی

برج آزادی پس از انقلاب، به یک نماد مهم برای گردهمایی ها و اعتراضات ملی تبدیل شد. میدان آزادی در وقایع انقلاب ۱۳۵۷ و همچنین در اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، محل تجمعات گسترده مردم بود. این حضور پررنگ در رویدادهای ملی، جایگاه برج را در اذهان عمومی تثبیت کرد.

با این حال، برج آزادی در سال های پس از ساخت با چالش های ساخت برج آزادی و نگهداری مواجه بوده است. از سال ۱۳۹۲، نگرانی هایی درباره وضعیت تخریبی برج و نم زدگی آن مطرح شد. حسین امانت، معمار برج، از بی توجهی ها، سوراخ کاری های انجام شده پس از انقلاب (مانند نصب آگراف و لوله های سیم کشی با مته کاری) و آسیب های ساختاری ناشی از آن، انتقاد کرده است. او همچنین به مشکلات نم زدگی و شوره اشاره کرد که ناشی از آبیاری نامناسب چمن ها و آسیب دیدن قیرگونی زیرساختی سازه در حین کارهای عمرانی پس از انقلاب بود.

در سال ۱۴۰۰، شلیک توپ در مراسم تحویل سال نو در کنار برج، باعث ایجاد ترک هایی در سازه شد که واکنش های زیادی را به همراه داشت. اگرچه مقامات مدعی تأیید میراث فرهنگی بودند، اما این اتفاق بار دیگر بحث بر سر نگهداری از این اثر ملی را داغ کرد. مرمت گنبد رُک گنبد رک برج آزادی که طی سالیان گذشته آسیب دیده بود، از شهریور ۱۴۰۱ آغاز شد و در شهریور ۱۴۰۲ به پایان رسید. این مرمت، یکی از اقدامات مهم برای حفظ این بخش حیاتی از معماری برج آزادی بود.

نمادی برای همیشه: جایگاه برج آزادی در فرهنگ و هویت ایران

با گذشت بیش از نیم قرن از افتتاح برج آزادی، این سازه بتنی و سنگی همچنان قلب تپنده تهران و یکی از شناخته شده ترین نمادهای ایران در سراسر جهان است.

برج آزادی با معماری منحصربه فرد خود که به هوشمندی، نمادهای دوره های مختلف تاریخ ایران را در خود جای داده، نه تنها یک اثر هنری، بلکه یک کتاب تاریخ مصور است. تلاش هایی برای جایگزینی آن به عنوان نماد پایتخت، مانند ساخت برج آزادی میلاد، نتوانست جایگاه رفیع آن را در ذهن مردم متزلزل کند. نظرسنجی ها نشان می دهد که برج آزادی همچنان به عنوان نماد اصلی تهران در اذهان عمومی باقی مانده است.

این بنا، با وجود تمام چالش ها و حوادثی که در طول سال ها پشت سر گذاشته، همچنان استوار ایستاده است. هر قوس و هر سنگ آن، داستانی از گذشته پرشکوه و حال پرفراز و نشیب این سرزمین را روایت می کند. برج شهیاد (نام سابق) نه تنها دروازه ای برای ورود به تهران، بلکه دروازه ای به سوی درک عمیق تر از هویت، فرهنگ و تمدن ایرانی است. این بنا، تجسم اراده یک ملت برای ساختن آینده ای روشن بر پایه ریشه های مستحکم تاریخی است و به همین دلیل، جایگاه خود را به عنوان نمادی برای همیشه در فرهنگ و هویت ایران حفظ کرده است.

این بنای شکوهمند، فراتر از یک سازه بتنی، روحی از تمدن، هنر و مهندسی ایرانی را در خود جای داده است. با قدم نهادن در این میدان و تماشای عظمت این برج، هر بازدیدکننده ای می تواند عمق تاریخ و نبوغ معاصر ایران را لمس کند.

نتیجه گیری

داستان ساخت برج آزادی، بیش از صرف یک پروژه عمرانی، روایتگر آمیزه ای بی نظیر از هنر، مهندسی و تاریخ است. از ایده ای که در ذهن یک معمار جوان، حسین امانت، جوانه زد تا تبدیل شدن آن به نمادی ماندگار در قلب تهران، هر مرحله از این مسیر با دقت، نوآوری و تلاش بی وقفه همراه بود. این بنا، نه تنها نمادی از «ایران مدرن» در دوران خود بود، بلکه با تلفیق عناصر معماری هخامنشی، ساسانی و اسلامی، پلی میان گذشته و آینده زد.

با وجود چالش هایی که در طول دهه ها پس از افتتاح برج آزادی با آن روبرو بوده، از تغییر نام گرفته تا مسائل مربوط به نگهداری، برج آزادی همچنان جایگاه خود را به عنوان یکی از مهم ترین نمادهای هویت ملی ایران حفظ کرده است. این بنا، شاهدی زنده بر رویدادهای تاریخی است و همچنان به عنوان مقصدی برای دوستداران هنر، معماری و تاریخ، و البته مکانی برای تجمعات ملی و مدنی، پابرجا مانده است. بازدید از برج آزادی و کاوش در جزئیات معماری برج آزادی و فضاهای زیرین آن، تجربه ای است که به هر فردی کمک می کند تا درک عمیق تری از نبوغ و روحیه ملت ایران پیدا کند.