ترس و درس – اکسیبو

از زمان تأسیس مدرسه رشدیه در تبریز و دارالفنون در تهران تا امروز نظام آموزشی از تبعیض‌ها و توزیع نامتوازن امکانات آموزشی در کشور آسیب دیده است.

طی سالیان گذشته، دولت‌ها در کشور تلاش کردند تا مدارس کاه‌گلی یا خشت و گلی را از سراسر کشور برچینند. در حالی که مدارس خشت و گلی تقریباً حذف شده و مدارس کانکسی هم قرار است به تدریج جمع شود، اما عمر مدارس معمولی هم رو به اتمام است و متأسفانه هر ساله بخشی از این مدارس به دلیل عمر بالایشان به مدارس فرسوده و مدارس در معرض خطر اضافه می‌شوند.

در این بین فرسودگی گریبان‌گیر برخی مدارس استان لرستان شده‌، مدارسی با سازه‌ای قدیمی و کهنه که علاوه بر خطرات جانی، ممکن‌ است تأثیرات مخربی بر ذهن و روان دانش‌آموزان بگذارد.

صحبت از مدارس فرسوده و ناایمن که در مناطق مختلف لرستان جا خوش کرده‌اند حرف تازه‌ای نیست چرا که الان نیز تعداد زیادی از دانش‌آموزان استان با معضل مدارسی که استانداردهای لازم را برای حضور آنان ندارند دست و پنجه نرم می‌کنند.

این در حالی ست که ایجاد محیطی امن و عاری ازهرگونه تهدید فیزیکی و روانی، یکی از اولین شرایطی است که دانش‌آموزان برای تحصیل مفید و شکوفاشدن استعدادهای خود به آن احتیاج دارند، ولی دانش آموزان برخی مدارس لرستان مجبور هستند مانند گذشته در این کلاس‌های غیر استاندارد و فرسوده ادامه تحصیل دهند.

شاید سقف روی سرمان ریزش کند

علی، دانش‌آموز کوهدشتی که در یکی از این مدارس درس می‌خواند می‌گوید: سرکلاس و موقع درس من و همکلاسی‌هایم هرلحظه احساس می‌کنیم شاید سقف بر روی سرمان خراب شود.

وی که کمی استرس دارد حرف‌هایش را اینطور ادامه می‌دهد که برخی مواقع لباس‌های مدرسه ما گچ و گلی می‌شود ولی مجبوریم سرکلاس باشیم.

این دانش‌آموز گفت: بیشتر مواقع سرکلاس درس احساس ترس داریم و نمی‌توانیم به درستی و با تمرکز بالا به حرف‌های معلم توجه کنیم.

علی می‌گوید: مدرسه‌ای که ما در آن هستیم خیلی قدیمی و فرسوده بوده و امکانات آن هم بسیار کم است.

این دانش‌آموز افزود: سرویس‌های بهداشتی تمیزی نداریم و الان که زمستان بوده کلاس با اینکه بخاری داریم ولی سرد است.

مدرسه به‌عنوان خانه دوم و محلی برای آموزش و یادگیری است و باید فضای شاد و مناسبی داشته باشد تا دانش‌آموزان با لذت به یادگیری بپردازند ولی درس خواندن در فضای ناایمن ترس و دلهره را برای آنها بوجود می‌آورد

فکری اساسی برای مدارس فرسوده شود

یکی از والدین دانش‌آموزان که خودش نیز معلم است نیز به اکسیبو گفت: همه چیز واضح است اینجا و این مدارس محیط مناسبی برای تحصیل و زندگی نیست.

امرایی با بیان اینکه اداره کل نوسازی، توسعه و تجیز مدارس لرستان اقدامات خوبی در بحث مدرسه‌سازی انجام داده که قابل تقدیر است، اضافه کرد: مدرسه‌ فرزندم فرسوده و غیراستاندارد بوده و در حال فروریختن است و جان او و سایر دانش‌آموزان مدرسه در خطر است.

وی ادامه داد: از مسئولان می‌خواهیم به فکر جان فرزندان ما در کلاس درس باشند چراکه مدرسه فرسوده و قدیمی است و باید فکری اساسی برای آن شود.

این معلم با بیان اینکه انتظار داریم در شهرستانی مانند کوهدشت خیرین ورود جدی داشته باشند و دل این دانش‌آموزان را شاد کنند، تصریح کرد: حتماً باید برای بچه‌های مردم در این نوع مدارس اتفاقی بیفتد تا مسئولان به فکر تعمیر و بازسازی مدرسه شوند؟!

طبق آمارهای اعلام شده توسط مسئولان، مدارس زیادی در لرستان دارای ساختارهای قدیمی و نامناسب هستند که نمی‌توانند نیازهای آموزشی روز را برآورده کنند.

فضای آموزشی ناایمن حس ناامنی را به دانش‌آموزان انتقال می‌دهد

در این رابطه سید عیسی سهرابی مدیرکل آموزش و پرورش لرستان در گفت‌وگو با اکسیبو گفت: بستر تعیلم و تربیت باید در فضای آموزشی مناسب، شاد و بانشاط باشد و زمانی که این فضا ناایمن باشد، حس ناامنی به دانش‌آموزان القاء خواهد شد.

وی افزود: یک فضای آموزشی ناایمن و با سیمای بد در روح و روان دانش‌آموزان نقش خواهد بست و حس ناامنی را به وی انتقال می‌دهد.

سهرابی ادامه داد: همچنین در بعضی از مناطق و شهرستان‌های استان مانند مناطق عشایری اگر بتوانیم فضاهایی متناسب با زیست بوم آن مناطق طراحی کنیم، می‌توان در فضای آموزشی و ارتقاء کیفیت فعالیت‌های آموزشی و پرورشی تاثیرگذار باشد.

مدیرکل آموزش و پرورش لرستان اظهار کرد: برای ساخت فضای آموزشی نیازمند کمک خیرین بوده‌ایم اما آموزش و پرورش با این حجم از مخاطب و نیروی انسانی می‌تواند کارهای بزرگی انجام دهد.

وی با بیان اینکه در بحث نوسازی و بهسازی اولویت با مدارس سنگی ناایمن است، تصریح کرد: در مرحله اول، ۱۹ مدرسه از ۳۳ مدرسه سنگی توسط بنیاد برکت و با همکاری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تامین اعتبار و ساخته خواهد شد و نقش ما بیشتر به عنوان مدیر پروژه و همکاری جهت جلب کمک‌ها و مشارکت‌های مردمی خواهد بود.

این مسئول ادامه داد: همچنین ۱۷۰ مدرسه کانکسی توسط سازمان نوسازی مدارس و با همکاری خیرین تا پایان سال جاری تعیین تکلیف و ساخته خواهد شد.

سهرابی در ادامه افزود: فضای آموزشی بیشترین اثر و نقش را در ذهنیت دانش‌آموزان داشته و روی تمدن‌سازی و هویت‌سازی تاثیرگذار بوده و از جنبه روحی و روانشناختی باید به این موضوع توجه شود.

مدیرکل آموزش و پرورش لرستان خاطرنشان کرد: یک فضای آموزشی ناایمن و با سیمای بد در روح و روان دانش‌آموزان نقش خواهد بست و برچیده شدن این امر هم در کنار تمام تلاش‌های دولت و سایر نهادهای حاکمیتی، مستلزم مشارکت مردم به معنای واقعی است.

مدارس قدیمی میزان یادگیری را کاهش خواهد داد

فتانه فتحی روانشناس لرستانی نیز در گفت‌وگو با اکسیبو بر صحبت‌های مدیرکل آموزش و پرورش لرستان صحه می‌گذارد و می‌گوید: مدارس قدیمی در دانش‌آموزان ترس ایجاد کرده و میزان یادگیری را کاهش خواهد داد.

وی اظهار کرد: وقتی در مورد فضای مدرسه صحبت می‌شود منظور نور، محیط و رنگ دیوارها بوده که تاثیر اولیه‌ای در خُلق فرد دارد.

این روانشناس ادامه داد: وقتی خُلق فرد گرفته باشد و از لحاظ روحی و روانی شادابی لازم را نداشته باشد، روی انگیزه و به تبع آن علاقه فرد تاثیرگذار بوده و باعث احساس خستگی و دل‌زدگی می‌شود.

فتحی بیان کرد: مدرسه قدیمی برای دانش‌آموزان ترس ایجاد کرده و وقتی که در این مکان هستند امنیت مکانی لازم را ندارند و هنگامی که ترس ایجاد شود قسمت تفکر مغز در حال فعالیت بوده و میزان یادگیری پایین خواهد آمد.

وی اضافه کرد: از لحاظ عصب شناختی، زمانی که هورمون سمپاتیک به دلیل احساس ترس در حال ترشح است میزان توجه فرد کاهش پیدا می‌کند و با کاهش توجه یادگیری کم می‌شود.

فتحی با بیان اینکه یادگیری تنها به روش تدریس معلم بستگی ندارد، تاکید کرد: یادگیری به محیط و مکانی که در آن قرار گرفته‌ایم و همچنین ابزارهایی که در آنجا وجود دارد وابسته بوده و در محیطی که امنیت و احساس آرامش وجود ندارد هرچه تدریس معلم خوب باشد اما بازدهی کم خواهد بود.

هزینه‌های بالای بازسازی و بهسازی مدارس فرسوده لرستان نیاز به سرمایه‌گذاری چندهزار میلیاردی دارد و این در حالی است که این مهم با توجه به محدودیت منابع مالی در استان و این برهه زمانی امکان‌پذیر نیست.

یونس بهاروند مدیرکل نوسازی، توسعه و تجیز مدارس لرستان نیز در این رابطه گفت: نهضت توسعه عدالت در فضاهای آموزشی موضوعی است که در دستور کار قرار گرفته که با فراهم کردن فضای آموزشی مورد نیاز و امکانات لازم، دانش‌آموزان بتوانند مشغول به تحصیل شوند.

۹۰۰ فضای آموزشی در لرستان فرسوده است

وی با بیان اینکه دسترسی همه دانش‌آموزان به محیط آموزشی مناسب یک ضرورت است اما به دلیل کمبود منابع مالی، نوسازی مدارس با مشکلاتی همراه بوده که در این راستا از همه ظرفیت خیران مدرسه‌ساز استفاده شده، اضافه کرد: هر ساله حدود ۲۰ درصد از مدارس باید نوسازی شود، گفت: در حال حاضر ۹۰۰ فضای آموزشی در استان فرسوده است که تعدادی مدرسه و مابقی خوابگاه و فضای دیگر آموزشی هستندکه اگر هر ساله ۲۰ درصد آن‌ها نوسازی شود، ظرف پنج سال آینده این فضاها نوسازی خواهند شد.

این مسئول یادآور شد: در کل استان ۱۷۰ مدرسه کانکسی وجود داشت که در راستای توسعه عدالت آموزشی ۹۰ مدرسه کانکسی جمع‌آوری و مدارس جدید تحویل داده شد.

بهاروند بیان کرد: ۸۰ مدرسه دیگر هم در دست اجرا بوده که پیشرفت فیزیکی این پروژه‌ها بین ۶۰ تا ۷۰ درصد است.

وی تصریح کرد: تلاش می‌شود تا پایان امسال این مدارس به طور کامل جمع‌آوری و مدارس جدید جایگزین آن‌ها شوند تا دانش‌آموزان این مناطق دسترسی لازم به فضاهای استاندارد داشته باشند.

مدیرکل نوسازی، توسعه و تجیز مدارس لرستان یادآور شد: ۶۵ مدرسه سنگی نیز در لرستان وجود دارد که برنامه‌ریزی شده تا سال آینده این مدارس برچیده شوند و فضاهای جدید آموزشی جایگزین آن‌ها شود.

بهاروند با بیان اینکه ۲۵۰ پروژه مدرسه‌سازی در دست اجرا داریم، گفت: از این تعداد ۲۰۰ پروژه با همکاری و مشارکت خیران در دست ساخت بوده که ۱۷۰ پروژه در مناطق روستایی است.

بازسازی و نوسازی مدارس لرستان بهبود شرایط فیزیکی و فضاهای آموزشی را به همراه خواهد داشت و به دانش‌آموزان و معلمان این امکان را می‌دهد که بهترین امکانات آموزشی را نیز در اختیار داشته باشند.

سید سعید شاهرخی، استاندار لرستان نیز در این خصوص گفت: به طرح ملی نهضت عدالت توسعه فضاهای آموزشی در شهریورماه گذشته توسط رئیس‌ جمهوری مطرح شد که هدف این طرح، ایجاد عدالت آموزشی و فراهم‌سازی فضای آموزشی استاندارد برای تمامی دانش‌آموزان در سراسر کشور است.

وی ادامه داد: ما نیز در استان لرستان، متعهد شده‌ایم با اجرای این برنامه، شرایط تحصیلی بهتری را برای دانش‌آموزان فراهم کنیم.

استاندار لرستان در خصوص مدارس کانکسی و سنگی استان گفت: در حال حاضر ۱۷۰ مدرسه کانکسی در استان وجود دارد که اجرای طرح جایگزینی آن‌ها آغاز شده و با سرعت ادامه دارد. این مدارس باید تا پایان اسفند سال جاری به‌طور کامل ساماندهی شوند.

دانش‌آموزان لرستانی باید از امکانات آموزشی یکسان برخوردار باشند

وی افزود: ۷۰ مدرسه سنگی با ۹۵ کلاس درس در سطح لرستان شناسایی شده‌اند که نیازمند بازسازی هستند و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، این مدارس نیز تا پایان شهریور ۱۴۰۴ نوسازی و استانداردسازی خواهند شد.

استاندار لرستان با اشاره به مدارس فرسوده استان تصریح کرد: در لرستان ۹۳۵ مدرسه نیازمند بازسازی و مقاوم‌سازی وجود دارد و طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده هر سال ۲۰ درصد از این مدارس مقاوم‌سازی می‌شوند و این روند باعث خواهد شد حدود ۲۰۰ مدرسه در سال آینده در برنامه بازسازی قرار گیرند.

شاهرخی با بیان اینکه دانش‌آموزان لرستان، صرف‌نظر از محل سکونتشان، باید از امکانات آموزشی یکسان برخوردار باشند، گفت: اجرای این برنامه‌ها گامی مهم در جهت تحقق عدالت آموزشی در لرستان خواهد بود و تمام دستگاه‌های اجرایی مرتبط موظف هستند بدون هیچ‌گونه تعلل در راستای تحقق این اهداف تلاش کنند.

وجود مدارس سنگی و فرسوده در شأن شهرها و روستاهای کشور نیست

اهمیت و ضرورت توجه بیشتر و نوسازی مدارس فرسوده تا جایی است که رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور نیز وجود مدارس سنگی و فرسوده را در شأن شهرها و روستاهای کشور نمی‌داند.

حمیدرضا خان محمدی مسیر توسعه هر کشور را از مدرسه دانست و افزود: اگر بخواهیم منطقه‌ای را آباد داشته باشیم ابتدا باید مدارس آن آباد باشد.

رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور با اشاره به اینکه بر اساس دستور رئیس‌ جمهوری توجه به مدارس فرسوده در اولویت دولت چهاردهم قرار گرفته است، اظهار کرد: امیدواریم بتوانیم تمامی پروژه‌ها را طی مدت یک سال به اتمام برسانیم.

وی با بیان اینکه ۱۹ درصد مدارس سطح کشور فرسوده بوده و نیازمند مقاوم‌سازی و بهسازی هستند، گفت: اگر در منطقه‌ای، یک فضای آموزشی وضعیت بحرانی دارد بایستی طبق ضوابطی که وجود دارد برنامه‌ریزی‌هایی برای رفع مشکلات انجام شود.

این مسئول با بیان اینکه اگر در منطقه‌ای، یک فضای آموزشی وضعیت بحرانی دارد بایستی طبق ضوابطی که وجود دارد برنامه‌ریزی‌هایی برای رفع مشکلات انجام شود، گفت: در این صورت لازم است دانش‌آموزان جابه‌جا شده و در محیط‌های دیگری استقرار یابند تا نسبت به مقاوم سازی و بهسازی مدرسه اقدام کنیم.

وی ویژگی نهضت مدرسه‌سازی را مردمی بودن آن دانست و افزود: مهم‌ترین و راهبردی‌ترین موضوع نیز همین است که مردم در کنار دولت هستند.

این مسئول یادآور شد: حذف مدارس کانکسی، مدارس سنگی و مدارس تخریبی، مدارس با تراکم بالای ۳۵ نفر و تکمیل مدارس نیمه‌تمام خیرساز و مدارس مربوط به طرح مولدسازی در اولویت دولت قرار دارند.

به گزارش اکسیبو، در بحث فرسودگی مدارس اگر توجه جدی و درخور به آن نشود می‌تواند باعث خسارات‌ جانی و مالی و از دست‌ رفتن انگیزه کودکان و نوجوانان برای تحصیل شود.

پایان خبر اکسیبو