10 حقیقت حیرت انگیز درباره عنکبوت ها که باید بدانید

دانشمندان در سال های اخیر دریافته اند که عنکبوت می تواند تار را مانند گیتار کوک کند؛ به این معنا که کشش ریسمان های ابریشم میان اتصالات آن ها در تار را تنظیم کند! اگر تارها محکم شده باشند، ارتعاش کمتری احساس می شود. اندام های میکروسکوپی که روی پاهای عنکبوت هستند، به او اجازه می دهند که ارتعاشات را حتی تا حد نانومتری احساس کند.

به گزارش اکسیبو، به نقل از مجله اکسیبو، احتمالاً خیلی از ما از عنکبوت ها می ترسیم، اما باید بدانید که این همسایگان ترسناک – که عمدتاً در هر جایی یافت می شوند – بسیار برای طبیعت مفید هستند. این حشرات همچنین ویژگی هایی حیرت انگیز دارند و دانشمندان برای قرن ها تلاش کرده اند تا از رموز مرتبط با این ویژگی ها پرده بردارند. در این مقاله برخی از ویژگی های خاص عنکبوت را می خوانیم.

1- همه عنکبوت ها تار نمی سازند

براساس تحقیقات، بیش از چهل هزار نوع عنکبوت در دنیا وجود دارد که تنها نیمی از آن ها قادر به ساختن تار هستند. روزانه 250 حشره در هر تار به دام می افتد. تار تنیده شده سرشار از ویتامین K است که به انعقاد خون و توقف خونریزی کمک می کند. یونانیان و اهالی روم بوستان از تار عنکبوت برای جلوگیری از خونریزی و پانسمان زخم استفاده می کردند.

2- تار عنکبوت از فولاد قوی تر است!

تار عنکبوت از پنبه سبک تر و تا هزار برابر نازک تر از یک تار موی انسان است. بااین حال، تار از مقاومت بسیار بالایی برخوردار بوده که واقعاً حیرت انگیز است. شاید مقایسه تار عنکبوت با فولاد عجیب به نظر بیاید، اما جالب است بدانید که اگر فولاد را به اندازه تار عنکبوت نازک و سبک کنیم، مقاومتی که از خود نشان می دهد کمتر از تار عنکبوت است!

هرچند ممکن است تار به اندازه فولاد سخت نباشد، اما استحکام کششی آن در تحمل وزن بیشتر است. مطالعات در دانشگاه «بریستول» نشان داده است که تار عنکبوت پنج برابر قوی تر از تار فولادی با همان قطر است.

علاوه براین، تار عنکبوت بسیار کشسان است و تا چهار برابر طول اولیه خود کشیده می شود – بدون آنکه پاره شود؛ درحالی که تار فولادی با همان قطر چنین قابلیتی ندارد.

تار عنکبوت می تواند تا دمای منفی چهل درجه نیز استحکام خود را حفظ کند.

محاسبات نشان می دهد که یک تار با قطر مداد از چنان استحکامی برخوردار است که می تواند یک هواپیمای بویٔینگ 747 را بکشد. البته این یک فرضیه بوده و هنوز مورد آزمایش قرار نگرفته است، اما اعداد و ارقام از موفقیت آمیز بودن این آزمایش خبر می دهند.

3- عنکبوت ها برای هر هدفی یک نوع تار می بافند!

برخلاف سایر حشرات که قابلیت تنیدن تنها یک نوع تار را دارند، عنکبوت ها می توانند انواع مختلفی تار برای اهداف متفاوت تولید کنند. دانشمندان می گویند هیچ کس هنوز نمی داند دقیقاً چند نوع تار عنکبوت وجود دارد، اما محققان چند دسته اصلی برای ساختار تار شناسایی و دسته بندی کرده اند و باور دارند هر عنکبوت تا هفت نوع مختلف تار می سازد.

عنکبوت ها مانند کارخانه های تولید ابریشم هستند. در داخل بدن آن ها، نوعی پروتیٔین به صورت مایع در غلظت بالا ذخیره می شود و پس از آنکه از بدن عنکبوت به منظور تنیدن تار خارج می شود، تبدیل به نخ های جامد از جنس ابریشم می شود.

تارها با اهداف خاصی تنیده می شوند. برای مثال، اگر عنکبوت بخواهد حشراتی را جذب کند که بزرگ تر هستند، از نوعی ابریشم تولیدشده در بدنش استفاده می کند که کشسانی بیشتری دارد.

اگر وجود باکتری یا قارچ در محیط، سلامت ساختار تار را تحت تاثیر قرار دهد، عنکبوت از نوعی پروتیٔین خاص در بدن خود برای تنیدن تار استفاده می کند که قابلیت زدودن قارچ و باکتری را با مرطوب نگه داشتن تار دارد.

4- همه قسمت های تار چسبنده نیست

ساختار یک تار عنکبوت بزرگ را تصور کنید؛ تارها عمدتاً چندضلعی های هم مرکز هستند که توسط تارهای کوتاه تر به هم متصل شده اند. عنکبوت ها در ساخت هر قسمت از تار عمدتاً از انواع مختلف پروتیٔین در بدن خود استفاده می کنند. پس لزومی ندارد که تمام قسمت های یک شبکه تار چسبنده باشد.

قسمت های چسبنده تار از نوعی پروتیٔین در بدن عنکبوت ساخته می شود که از چسب های پلیمری قوی تر هستد.

عنکبوت ها عمدتاً مرکز تار را با پروتیٔین های نچسب می سازند تا خود به راحتی در آن ناحیه مرکزی حرکت کنند. اگر عنکبوت نیاز به حرکت روی نواحی چسبنده داشته باشد، روی پنجه های پاهای خود راه می رود که به تار نمی چسبند!

5- عنکبوت ها اغلب هر روز تار خود را جایگزین می کنند

بسیاری از عنکبوت ها هر روز تار خود را تعویض و با تار جدیدی جایگزین می کنند. این کار بسیار انرژی بر بوده و گاهی عنکبوت تمام روز را مشغول جایگزینی تار است. هرچه تار بزرگ تر باشد، حشرات بیشتری به دام می افتند و عنکبوت غذای بیشتری برای خوردن دارد، اما از سویی دیگر، جایگزینی هر روز آن نیز کار دشوارتری است.

6- عنکبوت ها تار خود را مانند گیتار کوک می کنند

تار تنیده شده نسبت به هر ارتعاشی بسیار حساس است، زیرا عنکبوت به کمک همین ارتعاش از به دام افتادن حشرات در آن به عنوان وعده غذایی یا وجود شکارچی ها آگاه می شود.

دانشمندان در سال های اخیر دریافته اند که عنکبوت می تواند تار را مانند گیتار کوک کند؛ به این معنا که کشش ریسمان های ابریشم میان اتصالات آن ها در تار را تنظیم کند! اگر تارها محکم شده باشند، ارتعاش کمتری احساس می شود. اندام های میکروسکوپی که روی پاهای عنکبوت هستند، به او اجازه می دهند که ارتعاشات را حتی تا حد نانومتری احساس کند.

این حشرات خارق العاده حتی قادرند دلیل آنچه سبب ارتعاش تار شده است، حدس بزنند. نوع ارتعاش به وجودآمده اطلاعات ارزشمندی را در اختیار عنکبوت قرار می دهد. عنکبوت ها خودشان گاهی تار را به ارتعاش درمی آورند تا کیفیت آن را بررسی و ارزیابی کنند. اگر کیفیت تار موردتایید آن ها نباشد، تار را جایگزین کرده یا آن را مجدداً کوک می کنند.

7- استحکام تار به نور، دما و رطوبت محیط بستگی دارد

هرچند که تارها بسیار مستحکم و قوی هستند، اما استحکام آن ها تحت تاثیر نور، دما و رطوبت محیط متغیر است.

دانشمندان کشف کرده اند که نور فرابنفش بر میزان چسبندگی تار تاثیر مستقیم دارد. عنکبوت هایی که در نواحی مانند باغ با تابش مستقیم آفتاب زندگی می کنند، تارهایی مستحکم تر و مقاومت تر در برابر تابش خورشید تولید می کنند. درعوض، عنکبوت های شب زی که در شب تار می تنند، تارهای نازک تری دارند که از مقاومت کمتری برخوردار است.

8- تنیدن تار تنها برای به دام انداختن حشرات نیست

شاید همه ما تصور کنیم تار عنکبوت برای به دام انداختن حشرات است؛ اما این تنها هدف عنکبوت در تنیدن تار نیست. گونه های مختلف عنکبوت با اهداف مختلف تار تولید می کنند. برخی با استفاده از تار، محفظه های تخم مرغ شکل می سازند تا از آن به عنوان پناهگاه برای خود استفاده کنند.

هدف برخی دیگر، جلوگیری از جریان باد است. درواقع عنکبوت تار می سازد تا سرعت باد را در محل زندگی کوچک خود کاهش دهد.

درنهایت گونه هایی از عنکبوت نیز هستند که از تار خود همانند نردبان استفاده کرده و مهاجرت می کنند. آن ها تار می سازند تا روی آن حرکت کرده و به نقاطی دیگر بروند.

9- برخی عنکبوت ها آبشش دارند!

گونه خاصی عنکبوت در اروپا و آسیا وجود دارد که تمام عمر خود را زیر آب می گذراند. این گونه خاص در زیر آب تارهایی می سازد که به گیاهان آبزی وصل می شود و تا سطح آب ادامه پیدا می کند. عنکبوت روی این تارها حرکت کرده، خود را به سطح آب می رساند و قسمت توپی مانند پشت خود را از آب بیرون می آورد تا حباب های هوا را میان موهای ریز بدن خود جمع کند و پس از آنکه به درون آب بازگشت، از آن برای نفس کشیدن استفاده کند.

دانشمندان اخیراً دریافته اند که این گونه خاص می تواند اکسیژن موجود در آب را نیز جذب کند. پس آن ها به نوعی آبشش دارند و با استفاده از این روش می توانند برای یک روز کامل درون آب بمانند.

10- حشرات خودشان به سمت تار جذب می شوند

تاری که عنکبوت تهیه می کند، در نور فرابنفش بسیار درخشان و زیباست. اکثر حشراتی که عنکبوت آن ها را می بلعد نیز قادرند نور فرابنفش را ببینند و به سمت آن جذب شوند.

پس حشرات خودشان به سمت تار می آیند و در آن به دام می افتند. این یک توانایی خارق العاده است که عنکبوت تنها با تنیدن تار حشرات موردنظر خود را به سمت خانه اش می کشد اما بااین حال، برای خود عنکبوت نیز خطرناک است. هرچه تار بزرگ تر باشد، درخشش آن در فرابنفش بیشتر بوده و احتمال آن که خود عنکبوت توسط شکارچی هایش بلعیده شود نیز بیشتر است.

پایان خبر اکسیبو