۲۰ سال تنفس هوای آلوده، فقر و استرس از عوامل ایجاد سرطان است

براساس اطلاعات مرکز تحقیقات آلودگی هوا که داده‌های آن از ایستگاه‌های پایش سراسر کشور گرفته شده، سال گذشته حدود ۵۰ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در کشور رخ داده است، این تعداد موارد مرگ بین ۱۰ تا ۱۲ درصد از کل موارد مرگ در کشور را به خود اختصاص داده است.

علاوه بر آلودگی هوا که می‌توان علل اصلی آن را ناکارآمدی حکمرانی در مدیریت بهینه مصرف سوخت، تولید و واردات خودروی با کیفیت و کاهش آلودگی صنعتی و خانگی دانست، دومین عامل مرگ و میر ایرانیان سرطان است.

بیماریی که رشد ۶ درصدی آن نیز بر اساس گفته‌های معاون مرکز سرطان شناسی شهید بهشتی به ناتوانی دستگاه‌های اجرایی در کاهش علل سرطان بی‌ارتباط نیست. اکبری استرس مضمن و فقر را یکی از عوامل موثر بر ایجاد سرطان دانست، عامل فقر و تورم خود یکی از علل اصلی ایجاد کننده استرس مضمن خوانده می‌شود.

تصادفات جاده‌ای نیز با سالیانه ۴ هزار و ۶۴۹ مرگ، به عنوان سومین علت اصلی مرگ و میر در ایران شناخته شده است. فساد در حوزه وکیوم باتوم (قیر جاده‌ای)، خودرو‌های بی‌کیفیت و مقاومت مافیای خودرو در برابر واردات خودرو با کیفیت خارجی از جمله علل رشد تصادفات جاده‌ای در ایران برشماری می‌شود.

دکتر عطیه اکبری معاون پژوهشی مرکز سرطان شناسی دانشگاه شهید بهشتی در اینباره به آفتاب‌نیوز گفت: آلودگی هوا بر اساس تحقیقات علمی به عنوان یک متغییر موثر در ایجاد سرطان پذیرفته شده است. قبل از ۲۰۱۳ این مسئله علی رغم کنفرانس‌های علمی مختلف، هنوز رسماً پذیرفته نشده بود، اما در سال ۲۰۱۳ سازمان بهداشت جهانی رسماً اعلام کرد که آلودگی هوا یکی از متغییر‌های ایجاد کننده سرطان است، البته این به معنای این نیست که فردای روزی که در معرض آلودگی هوا قرار می‌گیریم حتماً به سرطان مبتلا شویم، اما پس از ۲۰ سال قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا این امکان وجود دارد که این متغییر تبدیل به عامل ایجاد سرطان شود.

وی در ادامه گفت: یکی از عواملی که کمتر به آن توجه می‌شود، استرس است، استرس مضمن ۱۰۰ درصد می‌تواند در ایجاد سرطان نقش داشته باشد، استرس مضمن به معنای نوعی از استرس است که زندگی فرد را مختل می‌کند، این نوع از استرس با استرس‌های کوتاه مدت مانند استرس آزمون کنکور یا حاملگی و نظایر آن فرق دارد. استرسی که مضمن و دائمی باشد، حتماً نقش مهمی در ایجاد سرطان ایفا می‌کند. اخیراً نیز نتایج یک تحقیق ۴۰ ساله از سوی دانشمندان بریتانیا منتشر شده که بر اساس آن تمام بیماری‌های واگیر دار نیز می‌توانند در ایجاد سرطان نقش ایفا کنند.

اکبری با اشاره به افزایش تعداد سرطان‌ها در ایران گفت: البته میزان سرطان در ایران هنوز از برخی کشور‌های غربی کمتر و از برخی کشور‌های آفریقای بیشتر است، مهمترین دلیل پایین بودن سرطان نسبت به برخی کشور‌های غربی مربوط به میانگین سنی جامعه در ایران است، چون این میانگین در ایران فعلاً از برخی کشور‌های غربی کمتر است، اما با توجه به خیز میانگین سنی جامعه به سمت سالمندی انتظار می‌رود که کشور ما نیز در آتیه با  تشدید قابل توجه تعداد سرطان‌ها مواجه شود. سن مهمترین عامل رشد سرطان‌ها است و با توجه به رشد میانگین سنی در ایران، در حال حاضر بسته به نوع سرطان، میانگین ابتلاء به سرطان در میان ایرانیان بین ۱ تا ۶ درصد افزایش یافته است. تنوع انواع سرطان‌ها در ایران هم در حال زیاد شدن است.

معاون پژوهشی مرکز سرطان شناسی در ادامه اظهار کرد: ۳۰ درصد عامل ابتلاء به سرطان مربوط به متغییر‌های محیطی است و از جمله عوامل مهم در این زمینه نیز محصولات پروتئینی فرآوری شده است، مثلاً مصرف چربی حیوانی است.

وی گفت: می‌توان فقر و تورم را به عنوان یکی از عوامل موثر به ابتلاء به سرطان برشماری کرد. سوء تغذیه، سلامت مری و معده، مصرف مواد داغ، پروتئین‌های حیوانی و چرب و مصرف نمک زیاد از جمله علل ایجاد سرطان است و به همین دلیل، فقر، به صورت غیر مستقیم می‌تواند در ایجاد سرطان موثر باشد. البته  این به این معنی نیست که، چون امسال تورم مثلاً ۱۰ درصد رشد داشته پس می‌تواند ایجاد کننده سرطان باشد، اما فقر، تورم و کاهش قدرت خرید مردم و کاهش کیفیت محصولات غذایی و فرآوری شده در طولانی مدت می‌تواند به شکل غیر مستقیم در ایجاد سرطان موثر باشد.