نحوه نوشتن شکایت نامه دادگاه

تنظیم شکایت نامه دادگاه، که به آن شکواییه نیز گفته می شود، گام نخست برای احقاق حق در پرونده های کیفری است. این سند به مراجع قضایی کمک می کند تا از وقوع جرم مطلع شوند و به آن رسیدگی کنند. یادگیری نحوه نوشتن شکایت نامه دادگاه به شما امکان می دهد تا بدون اتلاف وقت و سردرگمی، مسیر قانونی خود را آغاز کنید و از حقوق خود دفاع نمایید. آشنایی با جزئیات و الزامات قانونی آن، اهمیت بالایی دارد و به شما در طرح صحیح و پیگیری موثر پرونده کمک شایانی خواهد کرد.

تصور کنید در موقعیتی قرار گرفته اید که حس می کنید حقی از شما پایمال شده و تنها راه چاره، پناه بردن به قانون است. این حس می تواند ناشی از یک اتفاق ناگوار، یک اختلاف شدید یا هر موضوع دیگری باشد که نظم زندگی شما را بر هم زده است. در چنین لحظاتی، قدم گذاشتن در مسیر پر پیچ و خم قانون، بدون آگاهی کافی، ممکن است دلهره آور به نظر برسد. اما نگران نباشید، زیرا راهنمایی گام به گام و شفافیت در این مسیر می تواند چراغ راه شما باشد. همانطور که در دل تاریکی به دنبال روشنایی می گردید، در پیچیدگی های قانونی نیز به دنبال وضوح و راهکار هستید.

همانطور که می دانید، نظام حقوقی ایران دارای بخش های مختلفی است و هر نوع درخواست یا ادعا، فرم و رویه خاص خود را می طلبد. هدف اصلی این مقاله، این است که درک شما را از شکواییه به عنوان سندی حیاتی در امور کیفری عمق بخشد و راهنمایی جامع برای تنظیم شکواییه ارائه دهد. در این مسیر، تلاش می کنیم با زبانی ساده و کاربردی، از پیچیدگی های اصطلاحات حقوقی بکاهیم و شما را از لحظه جمع آوری اطلاعات تا ثبت نهایی شکواییه، همراهی کنیم. این راهنما به گونه ای طراحی شده است که حتی اگر هیچ دانش حقوقی قبلی ندارید، بتوانید با اطمینان خاطر، گام های لازم را بردارید.

شکواییه چیست؟ درک دقیق سند آغازین رسیدگی کیفری

هنگامی که جرمی اتفاق می افتد و فردی از آن متضرر می شود، برای آغاز فرآیند رسیدگی و احقاق حق خود، باید به مراجع قضایی اعلام جرم کند. این اعلام جرم رسمی، از طریق سندی به نام شکواییه صورت می گیرد. به عبارت ساده تر، شکواییه برگه ای مخصوص است که فرد بزه دیده (شاکی) با پر کردن آن، وقوع جرمی را به دادسرا یا مراجع قضایی کیفری گزارش می دهد و از آن ها می خواهد که به موضوع رسیدگی کرده و متهم (مشتکی عنه) را تحت تعقیب قرار دهند.

شکواییه، در واقع، یک درخواست رسمی برای پیگیری کیفری یک جرم است و نقش کلیدی در آغاز تحقیقات قضایی دارد. این سند حاوی اطلاعات اساسی درباره جرم، شاکی، متهم و دلایل اثبات جرم است. اهمیت متن شکایت نامه کیفری در این است که هرچه دقیق تر و کامل تر تنظیم شود، روند رسیدگی و کشف حقیقت توسط بازپرس یا دادیار در دادسرا سریع تر و مؤثرتر خواهد بود. به همین دلیل، درک عمیق از ماهیت و کارکرد شکواییه، اولین گام در مسیر احقاق حق به شمار می رود.

گره گشایی از ابهامات: تفاوت های کلیدی شکواییه با دادخواست و ابلاغیه

شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که شکواییه چیست و چه تفاوتی با سایر اوراق قضایی مانند دادخواست و ابلاغیه دارد؟ درک این تمایزها برای هر فردی که قصد ورود به فرآیند قضایی را دارد، حیاتی است تا از سردرگمی جلوگیری شود و هر درخواست به درستی به مرجع مربوطه ارائه گردد. در ادامه به این تفاوت های کلیدی می پردازیم و برای شفافیت بیشتر، آن ها را در یک جدول مقایسه می کنیم.

شکواییه (کیفری)

همانطور که پیشتر گفته شد، شکواییه سندی است که برای طرح شکایت کیفری مورد استفاده قرار می گیرد. موضوع اصلی آن، وقوع جرم است و هدف از آن، درخواست مجازات برای متهم و گاهی نیز جبران خسارت ناشی از جرم است. مرجع رسیدگی کننده به شکواییه، در ابتدا دادسرا (برای انجام تحقیقات مقدماتی) و سپس دادگاه کیفری است.

دادخواست (حقوقی)

بر خلاف شکواییه، دادخواست برای طرح دعاوی حقوقی به کار می رود. موضوع دادخواست، معمولاً اختلافات مدنی مانند اختلافات مالی، خانوادگی (مهریه، نفقه)، قراردادی (مطالبه وجه چک، فسخ قرارداد) و… است. در دادخواست، شاکی که خواهان نامیده می شود، از دادگاه درخواست احقاق حق یا جبران خسارت می کند، اما این خسارت ناشی از جرم نیست، بلکه ناشی از نقض یک تعهد یا حق حقوقی است. مرجع رسیدگی کننده به دادخواست، دادگاه حقوقی است.

ابلاغیه

ابلاغیه نه شکایت است و نه درخواست؛ بلکه صرفاً یک اطلاع رسانی رسمی از سوی مراجع قضایی یا اداری است. این سند ممکن است حاوی اطلاعاتی در مورد زمان و مکان یک جلسه دادگاه، ابلاغ یک رأی، یک اخطار یا هرگونه اطلاع رسانی رسمی دیگر باشد. ابلاغیه، صرفاً برای آگاه کردن افراد از یک موضوع قانونی ارسال می شود و نیازی به پاسخگویی یا اقدام قضایی مستقیم از سوی دریافت کننده ندارد، مگر اینکه در متن آن به طور مشخص چنین چیزی درخواست شده باشد.

برای درک بهتر، یک مقایسه جامع در قالب جدول ارائه می شود:

ویژگی	شکواییه (کیفری)	دادخواست (حقوقی)	ابلاغیه
موضوع اصلی	وقوع جرم (مانند سرقت، کلاهبرداری، ضرب و جرح، توهین)	اختلافات حقوقی (مانند مطالبه طلب، اجاره، طلاق، ارث)	اطلاع رسانی رسمی (مانند زمان دادگاه، ابلاغ رأی)
هدف	درخواست تعقیب و مجازات متهم، جبران خسارت ناشی از جرم	درخواست احقاق حق یا جبران خسارت حقوقی	آگاه کردن مخاطب از یک موضوع قضایی یا اداری
شروع کننده	شاکی (بزه دیده)	خواهان (مدعی)	مرجع قضایی یا اداری
مرجع رسیدگی	دادسرا و دادگاه های کیفری	دادگاه های حقوقی	صرفاً فرستنده (دادگاه، دادسرا، سایر ادارات)
نحوه تنظیم	در دفاتر خدمات قضایی یا کلانتری (گاهی شفاهی)	در دفاتر خدمات قضایی (الزامی به فرم چاپی)	توسط مرجع قضایی/اداری صادر می شود

راهنمای گام به گام تنظیم و نوشتن شکواییه: از ایده تا ثبت رسمی

حال که با شکواییه آشنا شدید و تفاوت آن را با دادخواست درک کردید، وقت آن است که به نحوه نوشتن شکایت نامه دادگاه بپردازیم. این بخش به شما کمک می کند تا مراحل تنظیم شکواییه را به صورت عملی و گام به گام پیش ببرید و با آگاهی کامل، از حقوق خود دفاع کنید.

گام اول: جمع آوری اطلاعات و مستندات پایه

اولین و شاید مهم ترین گام، گردآوری اطلاعات دقیق و کامل است. این مرحله مانند جمع آوری تکه های یک پازل است که هر قطعه، برای تشکیل تصویر نهایی عدالت، ضروری است.

• شرح دقیق واقعه: با خودتان خلوت کنید و به دقت به یاد بیاورید که چه اتفاقی افتاده است؟ کجا و چه زمانی؟ جزئیات را به ترتیب وقوع یادداشت کنید. مثلاً: در تاریخ [تاریخ دقیق] در حوالی [آدرس دقیق محل وقوع جرم]، در حال [شرح کاری که می کردید] بودم که [نام متهم یا توصیف او] به [شرح عمل مجرمانه] اقدام کرد. هرچه این شرح دقیق تر و مستندتر باشد، به بازپرس در تحقیقات کمک بیشتری می کند.
• شناسایی طرفین: شما به عنوان شاکی، اطلاعات خود را دارید. اما مشتکی عنه (فردی که از او شکایت دارید) کیست؟ هرچه اطلاعات بیشتری از او داشته باشید (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس محل سکونت یا کار، شماره تلفن)، شناسایی و احضار او برای مراجع قضایی آسان تر خواهد بود. اگر اطلاعات کاملی ندارید، نگران نباشید. گاهی صرفاً شماره پلاک خودرو، نام مستعار، یا حتی توصیف ظاهری می تواند شروعی برای تحقیقات باشد.
• گردآوری ادله اثبات جرم: به قول معروف البینه علی المدعی یعنی دلیل و مدرک بر عهده شاکی است. بنابراین، هر مدرکی که می تواند صحت ادعای شما را ثابت کند، جمع آوری کنید. این مدارک می تواند شامل موارد زیر باشد:
  • شهادت شهود (اگر کسی شاهد ماجرا بوده، مشخصات و آدرس او را یادداشت کنید).
  • مدارک مکتوب (قرارداد، فیش بانکی، پیامک، چت، اسکرین شات از شبکه های اجتماعی).
  • تصاویر و فیلم (دوربین مداربسته، فیلم های ضبط شده با تلفن همراه).
  • گزارش پزشکی قانونی (در جرائمی مانند ضرب و جرح).
  • گزارش نیروی انتظامی یا کلانتری (اگر در ابتدا به آن ها مراجعه کرده اید).

گام دوم: مراجعه به دفاتر خدمات قضایی الکترونیک (تنها مسیر رسمی)

دیگر دوران مراجعه مستقیم به دادگستری برای ثبت شکایت کیفری گذشته است. امروزه، تنها مسیر رسمی برای تنظیم شکواییه و ثبت آن، از طریق دفاتر خدمات قضایی الکترونیک است. این دفاتر نقش واسطه بین مردم و قوه قضاییه را ایفا می کنند. قبل از مراجعه، مطمئن شوید که در سامانه ثنا حساب کاربری دارید. اگر هنوز این کار را انجام نداده اید، می توانید با مراجعه به همین دفاتر یا با مراجعه به سامانه عدل ایران (adliran.ir) اقدام به افتتاح حساب ثنا کنید؛ داشتن حساب ثنا برای دریافت ابلاغیه های بعدی ضروری است.

گام سوم: تکمیل دقیق فرم شکواییه (بخش به بخش با جزئیات کامل)

در دفاتر خدمات قضایی، متصدیان با توجه به اطلاعاتی که شما ارائه می دهید، فرم شکواییه را در سامانه پر می کنند. شما نیز می توانید یک نمونه شکواییه را از قبل تهیه کنید تا با آمادگی کامل حاضر شوید. در اینجا به تفکیک بخش های اصلی فرم می پردازیم:

• مشخصات شاکی (و وکیل در صورت وجود): این بخش شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، آدرس کامل، کد پستی، شماره تلفن ثابت و همراه، شغل، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، مذهب و تابعیت شماست. تمامی این فیلدها باید با دقت و به طور کامل پر شوند. اگر وکیل دارید، اطلاعات او نیز در این بخش درج می شود.
• مشخصات مشتکی عنه (متهم): همانطور که در گام اول اشاره شد، هرچه اطلاعات دقیق تری از متهم داشته باشید، بهتر است. اگر نام و نام خانوادگی او را نمی دانید، می توانید از عباراتی مانند فردی با مشخصات ظاهری… که در تاریخ… در محل… مرتکب جرم شده است استفاده کنید. وظیفه شناسایی کامل متهم بر عهده دادسرا خواهد بود.
• موضوع شکایت: این بخش شاید برای بسیاری از افراد گیج کننده باشد. نکات حقوقی شکواییه این است که نیازی نیست عنوان دقیق مجرمانه (مثلاً کلاهبرداری یا خیانت در امانت) را ذکر کنید. وظیفه تشخیص عنوان مجرمانه بر عهده قاضی است. شما باید واقعه را به زبان ساده و روان تشریح کنید. به عنوان مثال:
  

  در تاریخ [تاریخ] در محل [مکان]، توسط [نام متهم یا توصیف او] مورد [توهین/ضرب و جرح/سرقت/نحوه کلاهبرداری] قرار گرفتم. ایشان به وعده های خود عمل نکرده و مبلغ [مبلغ] را بابت [موضوع] از من دریافت کرده اند، اما [شرح اتفاقی که افتاده است].

  دقت کنید که تمام ابعاد ماجرا را بدون بزرگنمایی یا کتمان، بیان کنید.

• زمان و نشانی محل وقوع جرم: این بخش بسیار مهم است، زیرا تعیین صلاحیت دادگاه و محاسبه مرور زمان (مهلت قانونی برای طرح شکایت) به آن بستگی دارد. آدرس دقیق و تاریخ و ساعت تقریبی وقوع جرم را با نهایت دقت بنویسید.
• دلایل و ضمائم: تمامی مدارکی که در گام اول جمع آوری کرده اید، باید در این قسمت فهرست شوند. (مثلاً: تصویر مصدق فیش واریزی، شهادت شاهدان (اسامی درج شود)، گزارش پزشکی قانونی). مطابقت این فهرست با مستندات پیوست شده، اهمیت زیادی دارد.
• میزان ضرر و زیان وارده و نحوه مطالبه آن: بر اساس ماده ۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری، شما می توانید درخواست جبران خسارات مادی و معنوی ناشی از جرم را در همان پرونده کیفری مطرح کنید. اگر خسارتی به شما وارد شده، میزان تقریبی آن را ذکر کنید و درخواست مطالبه آن را داشته باشید. این درخواست به شما کمک می کند تا همزمان با مجازات متهم، به جبران ضرر و زیان خود نیز دست یابید.
• درخواست شاکی: در نهایت، باید به طور واضح و مشخص بیان کنید که چه درخواستی از مراجع قضایی دارید. معمولاً این درخواست شامل تقاضای تعقیب و مجازات متهم و جبران خسارات وارده است.

گام چهارم: پیوست مدارک و مستندات

پس از تکمیل فرم، تمامی مدارک و مستنداتی که در گام اول جمع آوری کرده اید، باید به شکواییه پیوست شوند. این مدارک معمولاً شامل کپی کارت ملی و شناسنامه شاکی و هرگونه سند دیگری است که ادعای شما را پشتیبانی می کند. در دفاتر خدمات قضایی، مدارک شما اسکن و در سامانه بارگذاری می شوند.

گام پنجم: پرداخت هزینه های قانونی و ثبت نهایی

برای ثبت شکواییه، شما باید هزینه های دادرسی و دفتری را پرداخت کنید. این هزینه ها در هر سال توسط قوه قضاییه اعلام می شوند و معمولاً شامل هزینه های مربوط به خدمات الکترونیک قضایی و تمبر دادرسی است. پس از پرداخت، شکواییه شما به طور رسمی ثبت و یک کد رهگیری به شما داده می شود.

نمونه فرم شکواییه: الگویی عملی برای شروع

برای اینکه بهتر بتوانید بخش های مختلف فرم شکواییه را درک کنید، می توانید یک فرم خام را در ذهن خود مجسم کنید یا اگر به آن دسترسی دارید، آن را بررسی کنید. معمولاً این فرم ها دارای بخش های مشخصی برای وارد کردن اطلاعات هستند که شامل موارد ذکر شده در گام سوم می شوند. تصور کنید یک فرم شامل قسمت های زیر است که هر کدام فضای کافی برای درج توضیحات دارند:

1. بالای فرم: شماره و تاریخ ثبت
2. قسمت اول: مشخصات شاکی (نام، نام خانوادگی، کد ملی، آدرس و…)
3. قسمت دوم: مشخصات مشتکی عنه (نام، نام خانوادگی، آدرس و…)
4. قسمت سوم: موضوع شکایت (شرح خلاصه جرم)
5. قسمت چهارم: تاریخ و محل وقوع جرم
6. قسمت پنجم: دلایل و ضمائم (لیست مدارک)
7. قسمت ششم: شرح کامل واقعه و درخواست
8. پایین فرم: امضا و اثر انگشت شاکی

این ساختار به شما کمک می کند تا سازماندهی اطلاعات خود را قبل از مراجعه به دفاتر خدمات قضایی، انجام دهید و مطمئن شوید هیچ نکته ای از قلم نمی افتد.

هزینه های تنظیم و ثبت شکواییه: شفاف سازی مالی

یکی از دغدغه های اصلی افراد، دانستن میزان هزینه ثبت شکواییه است. این هزینه ها ثابت نیستند و می توانند بر اساس عوامل مختلفی تغییر کنند. آگاهی از این عوامل به شما کمک می کند تا با آمادگی مالی بیشتری وارد فرآیند قضایی شوید.

عوامل مؤثر بر هزینه:

• نوع پرونده: برخی پرونده های کیفری پیچیده تر، ممکن است نیاز به اقدامات خاصی داشته باشند که هزینه های بیشتری را در بر خواهد داشت.
• نیاز به کارشناسی: در مواردی که برای اثبات جرم یا تعیین میزان خسارت، نیاز به نظر کارشناس (مثلاً کارشناس خط، کارشناس پزشکی قانونی، کارشناس مالی) باشد، هزینه های کارشناسی نیز به پرونده اضافه می شود.
• وکیل: اگر تصمیم به گرفتن وکیل دارید، حق الوکاله وکیل نیز به هزینه ها اضافه خواهد شد که البته این موضوع به توافق شما با وکیل بستگی دارد و متغیر است.

میزان تقریبی هزینه ها:

هزینه های دولتی و دفتری برای ثبت یک شکواییه معمولاً شامل هزینه های خدمات الکترونیک قضایی و تمبر است. این مبالغ هر ساله توسط قوه قضاییه تعیین و اعلام می شود و می تواند متغیر باشد. بنابراین، دقیق ترین راه برای اطلاع از هزینه های جاری، مراجعه حضوری به دفاتر خدمات قضایی یا استعلام از وب سایت های رسمی قوه قضاییه است.

اقسام شکواییه: کتبی و شفاهی (با استناد به مواد قانونی)

گاهی ممکن است فکر کنید شکایت نامه دادگاه حتماً باید کتبی و در فرم های مخصوص باشد. در حالی که قانون، روش دیگری را نیز برای طرح شکایت پیش بینی کرده است.

شکواییه کتبی

این همان نوع شکواییه ای است که تاکنون به تفصیل درباره نحوه نوشتن شکایت نامه دادگاه آن صحبت کردیم. فرآیند آن از طریق دفاتر خدمات قضایی الکترونیک طی می شود. شما با مراجعه به این دفاتر و ارائه اطلاعات و مدارک، اقدام به تنظیم شکواییه در فرم های متحدالشکل و ثبت آن در سامانه می کنید.

شکواییه شفاهی

شاید تعجب کنید، اما امکان ثبت شکایت به صورت شفاهی نیز وجود دارد. ماده ۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری به صراحت بیان می کند: «ضابطان دادگستری موظفند شکایت کتبی یا شفاهی را همه وقت قبول نمایند. شکایت شفاهی در صورت جلسه قید می شود و به امضای شاکی می رسد. اگر شاکی نتواند امضاء کند یا سواد نداشته باشد، مراتب در صورت جلسه قید و انطباق شکایت شفاهی با مندرجات صورت جلسه تصدیق می شود. ضابطان دادگستری مکلفند پس از دریافت شکایت، به شاکی رسید تحویل دهند و به فوریت پرونده را نزد دادستان ارسال کنند.»

همچنین، ماده ۶۹ همین قانون می گوید: «دادستان مکلف است شکایت کتبی و شفاهی را همه وقت قبول کند. شکایت شفاهی در صورت جلسه قید و به امضاء یا اثر انگشت شاکی می رسد. هر گاه شاکی سواد نداشته باشد، مراتب در صورت جلسه قید و انطباق شکایت با مندرجات صورت جلسه تصدیق می شود.»

این بدان معناست که اگر شما بلافاصله پس از وقوع جرم به کلانتری مراجعه کنید یا حتی نزد دادستان بروید و شفاهی شکایت خود را مطرح کنید، مسئولین مربوطه موظف به ثبت آن در صورت جلسه و پیگیری خواهند بود. این امکان به ویژه در شرایط اضطراری یا برای افرادی که به دلایل مختلف قادر به تنظیم شکواییه کتبی نیستند، بسیار حیاتی است.

ثبت و پیگیری شکواییه: گام به گام تا اطلاع از سرنوشت پرونده

پس از اینکه شکواییه خود را ثبت کردید، مهم ترین مرحله، پیگیری آن است تا از روند رسیدگی به پرونده خود مطلع شوید. این فرآیند دیگر به سادگی گذشته نیست که نیاز به مراجعات مکرر حضوری باشد. سیستم قضایی کشور با راه اندازی سامانه های الکترونیک، امکان مشاهده شکواییه با کد رهگیری و پیگیری شکواییه با کد ملی را فراهم کرده است.

ثبت شکواییه اینترنتی

در حال حاضر، امکان ثبت شکواییه به صورت کاملاً آنلاین و از منزل وجود ندارد. شما برای ثبت نهایی شکواییه خود، حتماً باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی الکترونیک مراجعه کنید. این دفاتر وظیفه دارند اطلاعات شما را در سامانه مرکزی قوه قضاییه ثبت و مدارک شما را اسکن و پیوست کنند.

پیگیری شکواییه با کد ملی

اگر دارای حساب کاربری در سامانه ثنا هستید، می توانید با استفاده از کد ملی خود، وضعیت پرونده تان را پیگیری کنید. مراحل کلی به شرح زیر است:

1. به وب سایت سامانه عدل ایران (adliran.ir) مراجعه کنید.
2. در صفحه اصلی، گزینه اطلاع رسانی پرونده برای اشخاص حقیقی را انتخاب کنید.
3. پس از وارد کردن کد ملی و رمز عبور شخصی ثنا، وارد حساب کاربری خود می شوید.
4. در این بخش، می توانید لیست پرونده های خود را مشاهده و با کلیک بر روی هر پرونده، جزئیات روند رسیدگی، قرارهای صادر شده و شعبه مربوطه را مشاهده کنید.

مشاهده شکواییه با کد رهگیری

پس از ثبت شکواییه در دفاتر خدمات قضایی، به شما یک کد رهگیری یا شماره پرونده داده می شود. این کد نیز برای پیگیری پرونده شما کاربرد دارد:

1. به وب سایت سامانه ثنا (eadl.ir) مراجعه کنید.
2. در بخش مربوط به پیگیری پرونده با کد رهگیری، اطلاعات لازم (مانند کد رهگیری و کد ملی) را وارد کنید.
3. با این روش نیز می توانید به اطلاعات پرونده خود دسترسی پیدا کرده و از آخرین وضعیت آن مطلع شوید.

اهمیت پیامک های سامانه ثنا

سامانه ثنا، اطلاعات مربوط به شکواییه و ابلاغیه های قضایی را از طریق پیامک به شما اطلاع می دهد. این پیامک ها معمولاً از سرشماره های خاص قوه قضاییه (مانند ADLIRAN) ارسال می شوند. همیشه هوشیار باشید و در مورد پیامک های جعلی و کلاهبرداری که از شماره های شخصی یا ناشناس ارسال می شوند، احتیاط کنید. هرگز اطلاعات شخصی یا بانکی خود را از طریق لینک های موجود در این پیامک ها وارد نکنید.

روند کلی پیگیری در دادسرا و دادگاه

پس از ثبت شکواییه، پرونده شما وارد یک فرآیند مشخص می شود:

1. ارجاع به دادیار/بازپرس: پرونده به دادسرای محل وقوع جرم ارجاع و به یک دادیار یا بازپرس جهت انجام تحقیقات مقدماتی سپرده می شود.
2. تحقیقات: دادیار یا بازپرس با استفاده از اختیارات قانونی خود، اقدام به جمع آوری اطلاعات، احضار طرفین، استماع شهادت شهود و دستور به ضابطین قضایی (مانند نیروی انتظامی) برای تکمیل تحقیقات می کند.
3. صدور قرار: پس از پایان تحقیقات، دادیار یا بازپرس یکی از قرارهای زیر را صادر می کند:
   • قرار منع تعقیب: اگر دلایل کافی برای اثبات جرم وجود نداشته باشد.
   • قرار موقوفی تعقیب: اگر به دلایل قانونی (مانند فوت متهم، گذشت شاکی در برخی جرائم) دیگر امکان تعقیب نباشد.
   • قرار جلب به دادرسی: اگر دلایل کافی برای انتساب جرم به متهم وجود داشته باشد.
4. کیفرخواست: در صورت صدور قرار جلب به دادرسی، دادستان کیفرخواست صادر می کند که در آن، جرم ارتکابی و دلایل اثبات آن ذکر می شود.
5. ارجاع به دادگاه: پرونده به همراه کیفرخواست به دادگاه کیفری صالح ارجاع داده می شود.
6. حکم نهایی: دادگاه پس از بررسی پرونده، دفاعیات متهم و دلایل ارائه شده، حکم نهایی را صادر می کند. این حکم می تواند شامل تبرئه متهم، محکومیت به مجازات و یا جبران خسارت باشد.

طول مدت زمان رسیدگی به شکواییه بستگی به پیچیدگی پرونده، حجم کاری مراجع قضایی و سرعت جمع آوری ادله دارد و نمی توان زمان مشخصی را برای آن تعیین کرد.

نکات حقوقی و توصیه های طلایی برای تنظیم شکواییه بهتر

وقتی در مسیر احقاق حق قدم برمی دارید، هر گامی که با آگاهی برداشته شود، می تواند نتیجه پرونده شما را تحت تاثیر قرار دهد. در اینجا، برخی نکات حقوقی شکواییه و توصیه های ارزشمند را برای نحوه نوشتن شکایت نامه دادگاه بهتر و مؤثرتر بیان می کنیم:

1. عدم نیاز به ذکر عنوان مجرمانه: همانطور که قبلاً اشاره شد، وظیفه شما تشریح واقعه است نه تشخیص عنوان حقوقی یا کیفری آن. به جای اینکه با کلمات حقوقی نامأنوس خود را درگیر کنید، ماجرا را همانگونه که اتفاق افتاده، با صداقت کامل بیان کنید. اجازه دهید مقام قضایی جرم را تشخیص دهد. گاهی اوقات، ذکر نادرست عنوان مجرمانه می تواند به ضرر شما باشد.
2. دقت در مشخصات و آدرس: اطلاعات دقیق شاکی و مشتکی عنه، به خصوص آدرس و شماره تماس، برای سرعت بخشیدن به روند پرونده و جلوگیری از اتلاف وقت حیاتی است. تصور کنید اگر آدرس متهم ناقص باشد، چقدر زمان برای پیدا کردن او صرف خواهد شد.
3. صداقت در بیان ماجرا: از بزرگنمایی، اغراق یا کتمان حقایق به شدت پرهیز کنید. صداقت شما، اعتبار شما را نزد مقام قضایی افزایش می دهد و مسیر رسیدگی را هموارتر می کند. دروغ کوچک ممکن است به کل پرونده شما لطمه بزند.
4. اهمیت جمع آوری ادله قوی و مستند: در سیستم قضایی، ادعا بدون دلیل ارزشی ندارد. هرچه مدارک و مستندات شما قوی تر باشد، شانس پیروزی شما بیشتر خواهد بود. سعی کنید تمامی شواهد موجود را قبل از مراجعه به دفاتر خدمات قضایی جمع آوری کنید.
5. مشاوره با وکیل: در پرونده های پیچیده، یا اگر احساس می کنید اطلاعات حقوقی کافی ندارید، اکیداً توصیه می شود که با یک وکیل متخصص کیفری مشورت کنید. یک وکیل می تواند متن شکایت نامه کیفری شما را به صورت حرفه ای تنظیم کند و در تمامی مراحل، راهنمای شما باشد. دانش و تجربه یک وکیل می تواند تفاوت بزرگی در نتیجه پرونده ایجاد کند.
6. حفظ آرامش و پرهیز از هیجان زدگی: هنگام تنظیم شکواییه، سعی کنید با آرامش و منطق، وقایع را بیان کنید. هیجان زدگی یا بیان احساسات، هرچند طبیعی باشد، ممکن است از وضوح و دقت توضیحات شما بکاهد.
7. مراجعه به موقع: برای برخی جرائم، مدت زمان مشخصی برای ثبت شکایت کیفری (مرور زمان) وجود دارد. بنابراین، پس از وقوع جرم، در اسرع وقت اقدام به طرح شکایت کنید تا فرصت قانونی را از دست ندهید.
8. تهیه کپی از تمام مدارک: همیشه یک کپی از شکواییه و تمامی مدارک پیوست شده برای خودتان نگه دارید. این کار می تواند در آینده و برای پیگیری های بعدی بسیار مفید باشد.

نتیجه گیری: گامی محکم در مسیر عدالت

همانطور که ملاحظه کردید، نحوه نوشتن شکایت نامه دادگاه، فرآیندی است که با آگاهی و دقت، می تواند شما را در مسیر احقاق حق یاری کند. شکواییه، نه فقط یک برگه اداری، بلکه اولین صدای شما در نظام قضایی برای طلب عدالت است. درک تفاوت آن با دادخواست و ابلاغیه، جمع آوری دقیق اطلاعات، تکمیل صحیح فرم شکواییه در دفاتر خدمات قضایی، و پیگیری مستمر پرونده از طریق سامانه های الکترونیک، همگی گام هایی هستند که باید با جدیت برداشته شوند.

این راهنما تلاش کرد تا با زبانی ساده و تجربه محور، پیچیدگی های این مسیر را برای شما روشن کند و شما را در چگونه شکواییه بنویسیم، همراهی نماید. به یاد داشته باشید که آگاهی، کلید قدرت در هر زمینه ای، از جمله مسائل حقوقی است. با دانش و آمادگی کامل، می توانید اطمینان خاطر بیشتری در مواجهه با چالش های قضایی داشته باشید و از حقوق خود به بهترین شکل ممکن دفاع کنید.

همیشه در نظر داشته باشید که در صورت وجود هرگونه ابهام یا پیچیدگی در پرونده، مشورت با یک متخصص حقوقی می تواند بهترین راهکار باشد. وکلای مجرب با تخصص خود، می توانند به شما در تنظیم شکواییه و طی کردن تمامی مراحل قانونی، کمک شایانی کنند و اطمینان شما را از صحت و درستی اقدامات، تضمین نمایند.